Qilaatip pissaanera

Immaqa Nuummiut ilaasa tusaamasimavaat tupigalugulu. Kinaanamitaavaana sissami qilaatersortartoq?

Immap killingani, Nuutoqqami qiperukkap Sassuma Arnaatut ilusillip eqqaani, angut tununngalluni issiavoq. Killormut sammisumik tungujortumik taartumik teqqiaqarpoq amermillu kavaajaqarluni. Angut allaninngaanniit immikkooruteqarpasinngilaq, sunaaffaliuna paasiumaariga taamaanngitsoq. Qiianakujuppoq seqinermi nuillattaaginnarpoq, aasarlu utaqqinaqaluni. Anoraa avannernera nillataarneralu angutip soqutigivallaarpasinngilaa. Qanilliartorninni nipi tusarsaalerpoq, inngerpalaarmi tusarsaaleraluttuinnaraaq.

Angutip saappaanga, isillu qungujulaqisut isima naapippai. Assaga isaappara, aatsaallu aappassaannaanik naapikkaluarluta pakkuppaanga. Uluaa nillerpoq. Soorlu sivisujaamik sissamiissimassasoq. Sanianut ingeriarlunga ittoornerup nalorninerullu pianik soqutaavallaanngitsunik oqalorujuulerpunga.

Oqalorujoortillunga nipangersingaarlunga tunumiusut angut inngeriasaalerpoq. Tupallunga pikeriasaarpunga, tassami inngilernissaa ilimaginngilluinnarakku.

- Utoqqatserpunga tupatsikkakkit, kisianni ilaanni nipi noqissinnaanngisara takkuttarami, taamaaligaangallu inngertariaqartarlunga, angut illalaajutaa oqarpoq, nalunanngitsumik tupannera tissigilaarlugu.

Akornatsinni ittoorneq anigorlugulusooq ipparput illaqatigiilerlutalu.

Juusi

Nuummiu Josef Joelsen, Juusimik taaneqartartoq, angutaavoq inuusuttoq imaannanngitsoq. Eqqumiitsuliornermik llinniarfimmi ilinniartuunera assaani erserpoq. Assai suleruluttoorpasipput, saarngi erseqqipput kukiilu nungullarnikuullutik. Isai qaamangajattuupput, nalunarluni qorsorpaluttuunersut qasertuunersulluuniit. Ikinngutinnersuunerili qiimasuunerilu nalunanngilluinnarpoq. Angutaavoq inuusuttoq takoqqaarnermi ittoorpasittoq, tunuarsimaarpasittoq, inuk qanilaartoq, eqqissisimarpasittoq, kikkunnut sunullu tamanut inissaqartitserpasittoq.

Ullullu tamarluinnaasa qilaatersortarpoq.

- Qilaammik takugaangama tigusariaqartutut misigisarpara, qilaatersoraangamalu suna tamaat puigortutut ittarpakka. Soorlu nammineq silarsuaaqqannut pulallunga. Eqqissinersuaq allanut sanilliunneqarsinnaanngitsoq misigisarpara. Allat pillugit qilaatersunngisaannarpunga, imminulli pillunga qilaatersortarpunga, Juusi Joelsen ittoorpasingajalluni oqarpoq.

Qilaatersorneq Juusi Joelsenimut ulluinnarsiutaavoq, kisianni nuannersuinnaaneq ajorpoq.

- Nuummi Sipisaq Avannarlermi majuartarfiit eqqaani qilaatersorlunga angut sanioqquppaanga kamappaloqaluni aperalunga kanngusunnginnersunga, soorlu qilaatersornersunga oqarfigalungalu nunatsinni kristumiuusugut. Qamuuna annerpunga, soorlu ilunni toqusoqarpaluttoq. Kisianni eqqarsarpunga unitsissanngikkaanga, taamaammat nipitunerujussuarmik inngilerpunga katuarneralu sukkatsillugu. Angut ingerlammat ajugaasimaarpunga tulluusimaarlungalu. Soorlu aqajannguum- merneq nipinngortillugu, Juusi Joelsen oqarpoq.

Oqaatsini eqqarsaatigeqqissaaqqaarlugit oqaluttarpoq, soorlu oqaatsini usseqqaartarai, qalipaatilersuilluni assilersuillunilusooq pikkunaqqinnaamik oqaluttarluni.

- Qilaat nuannarivara kinaassusersiuinngimmat. Kinaluunniit qilaatersorsinnaavoq, kalaaliuguit, qallunaajuguit spaniamiuugaluaruilluunniit apeqqutaanngilaq. Takutikkusuttarpara qilaat suli tamaaniittoq, paquminanngitsuusoq atugassaasorlu, Juusi Joelsen oqarpoq.

Ajja-jaa

Qilaatersullammaap qiviariarlunga qungujulluni aperivaanga qilaatersorusunnersunga, kisianni piareersimanngilluinnartutut misigigama illalaajutaa naameerpara, soorlu qilaatip pissaanera ersigingajattutut illugu.

- Ajunngilaq, paasisinnaavakkit. Uanga aamma qilaat tigoqqaarakku taama misigivunga, qungujulluni akivaanga.

Juusi Joelsenip qilaatersorneq pinngitsoorsinnaanngilaa.

- Inuit ilai ikiaroortarput. Uanga qilaatersortarpunga. Qilaatip inuunera allanngortippaa, assigiingitsutigummi isiginnittariaasera allanngortippaa, oqaluttuarsinnaanngortutut misigivunga avammul- lu kiinnersinnaalernikuullunga. Qilaatersortalertinnanga apersorneqarusussimagaluaruma naameersimanissara ilimanarpoq, qungujulluni oqarpoq, nangillunilu:

- Pauline Lumholdtimut pikkorissarnitsinni pinngitsaalisaapajaarlunga qilaatersortitaavunga. Ittoornarpoq, killissakkalu qaangerneqarput, kisianni ullumikkut qujasaqaanga, Juusi Joelsen takorluuerpasilluni oqarpoq. Inngiutigaluni nikuippoq qilaatinilu nammineq sanaani tigullugu. Paasitippaanga kissassilaarniarluni. Maluginngisannik inuit qulit sinnerlugit missaaniittut eqqatsinnut ingissimapput. Meeqqat, inuusuttut, inersimasullu, ilami qimminut allaat.

Juusi Joelseni anersaartorluariarluni appeqaaq. Sequnngerpunga inngerneralu tusarnaajutaa takorluuilerpunga. Takorloorpara qanga siuaasagut, arnat angutillu, ikumatitap eqqaani ukiariartuaarnerani tarrup ataani issiallutik inngertut. Angut utoqqasaaq amermik kavassersimasoq qilaatersuutigaluni nipituumik iggiarlungajalluni ilorpiaminit inngerpoq. Uikkama takuara inuit tusaarnaariat amerlisimasut, ilaat ujaqqanut issaasimapput ilaallu assiliivilersorlutik qanilliartorput. Allaammi nerlerit imarmi tusarnaariartutullusooq illutik qanillisimapput. Juusi Joelsenilli tamakku malugerpasinngilai. Sequnngeqqavoq, allaanngilarlu silarsuarmi allamiittoq. Qamanngaanniit, ilorpiarpiaminiit tunumiusut inngerpoq, imalu nipitutigaaq qungasiani taqai nuillutik. Tivaatigaluni qilaat sakkortuumik katuartarpaa, nipaalu killeqanngitsutut ippoq. Tupinnaqaaq taama angut inuusutsigisoq, sapiuttutullu isikkoqarsinnaatigisoq, qilaat tigugaangamiuk taama pissaaneqarpasillunilu nakuanngorsinnaammat.

Qaqortulu

Alutorsangaarlunga tusarnaarujooruttorlunga malugilerpara Juusi Joelsenip qilaatersuutigaluni isikkut toqqarlunga qiviaqattaaleraanga ingerlatiinnangajallli alaqqittarlunga. Soqutigivallaarnagu nammineq eqqarsaatinnut pulaqqippunga, uikkaangamali isikkut toqqarlunga qiviarneqartuaannarlunga. Maluginialerpara Juusi Joelseni qanorpiaq inngernersoq. Paasivara oqaluttuarluni inngerfigigaanga, imaapporlu:

Qangagooq tulugaq nerlermut asannilersoorsimavoq, tulukkallu immamiissinnaanngikkaluartut, tulugaq nerleq malillugu imaanukarsimavoq. Imaaniitsilluni ipiartorpoq. Siullermik immap alui anguvai, taava seeqqui, taava uppatai, taava sakiaa, taava tuii naggataatigullu qania angullugu, ipisillugu.

Juusi Joelsenip timaa tamaat tivaatigaluni isikkut toqqarlunga isigiutigalunga arriitsumik ersinangajattumik qanilliartorpaanga. Qanilliartornerani qimaaffissaaruttutut misigilerpunga, soorlulu ikkattunnguamik anersaartornera malugalugu. Soorlu malersorneqarlunga. Soorlu ersilluinnarluni qimaaqqusaanani, qimaagaanni qanorluunniit angutittussaalluni. Sequnngerpunga, takorloorlugu tulugaallunga ipinissaralu akueriinnarlugu. Tusaavara eqqanni tusarnaartut allat illalaarpalunnerat. Ersiummernera tissinarsimavoq.

Siunissaq

Juusi Joelsenip siunissaa apersuutigigakku ittuungajappasilluni illariarpoq.
- Naluara siunissara qanoq ittuussanersoq. Qallunaat Nunaanni Kunstakademi Nunattaluunniit Isiginnaartitsivia eqqarsaatigivakka, kisianni piffissanngorpat takujumaarpara. Ullut ataasiakkaarpakka, qungujulalluni oqarpoq. Juusi Joelseni naapereerlugu immersorneqarsimasutut misigivunga, sulilu tupigalugu inuusuttoq imminut ajukkuttalaarunartoq qajannarpasissinnaasartorlu, qilaat tigugaangamiuk pissaaninittutut ittartoq. Nakuarsuaq piumassusermik, nipimillu ulikkaartoq. Immaqa qangaasuuppat Juusi Joelsen angakkunngorsimassagaluarpoq. Qularinngilara una inuusuttoq iluatinnaqisoq siunissami naapeqqikkumaarlugu, neriuppungalu isiginnaartitsivimmi arlaanni takussallugu. Qimalerakku aperivaanga qilaatersortalerusunnersunga.

- Qa' sapinngilatit, Juusi Joelsen tarrilernermini nilliavoq.

Tarrereersoq tusaavara apererpalukkaanga:

-Takuss'. Ilaa?, illarpalullunilu.

Suli akinngilara. Immaqami.